Dosya Uzantısı Nedir?
Dosya uzantıları, bizlere mevcut dosyanın hangi biçim ve formatta olduğunu anlatmaktadır. Dosya uzantısına bakarak, mevcut dosyanın hangi program ile açılacağını ve hangi amaçla kullanılacağını anlayabiliriz. Bu da takdir edersiniz ki oldukça hayati önem taşıyan bir ayrıntıdır. Yalnızca uzantısına bakarak bir dosyanın resim, internet sitesi veya bir yazı olup olmadığını anlayabiliriz. Bu sayede dosyayı açmak için kullanacağımız program rahatlıkla seçebilir ve üzerinde oynama yapabiliriz. Şu anda bilinen oldukça fazla dosya uzantısı vardır. Günlük kullanıcılar için bilinmesi gereken bu sayı daha azdır fakat profesyonel bir iş yapıyorsanız, bilmeniz gereken dosya uzantısı sayısı artmaktadır.
Grafik ve tasarım gibi görsel sanatlarla ilgili işlerde, dosya uzantıları büyük önem arz etmektedir. Örnek verecek olursak, bazı dosya uzantılarında verimli bir şekilde oynama yapmak mümkün değilken, diğer dosya uzantılarında oynama yapmak, resmi baskıya çevirmek gibi özellikler, verimli bir şekilde kullanılabilir. Benzer şekilde bilgisayar için zararlı olan virüsler de genellikle çalıştırılabilir dosya şeklinde gelmektedir.
Belirli bir dosya uzantısını, yine belirli programlarla açabilirsiniz. Her programın kullanım amacı ve açabileceği dosya sayısı bellidir. Her dosya uzantısını açan bir program gibi bir şey söz konusu değildir.
Bilgisayarların hayatımıza girmesiyle birlikte birçok farklı terim de hayatımızda yerini almıştır. Çalışma prensibi olarak oldukça karmaşık bir yapıya sahip olan bilgisayar, içerisindeki öğeleri de yine bu karmaşık düzen içerisinde barındırmaktadır. Bu karmaşıklığın, daha doğrusu karmaşık gibi görünen sistemin her ayrıntısının kendince bir sebebi vardır. Dosya uzantısı dediğimiz kavram da tam olarak bu noktada karşımıza çıkmaktadır. Dosya uzantıları, çeşit olarak oldukça fazladır ve her birinin farklı bir amacı ve anlamı vardır. Elbette her dosya uzantısının farklı bir amacı ve işlevi bulunmaktadır.
Popüler Dosya Uzantıları
- Ses Dosyası Uzantıları: .aif .cda .mp3 .mpa .wav .wma dosya uzantıları uygun program yardımı ile dinleme yapmak için kullanılabilir.
- Video Dosyası Uzantıları: .avi .flv .mkv .mov .mp4 .mpg .wmv uzantıları ise en yaygın video uzantılarıdır. Oldukça geniş kapsamlı uzantı desteği olan video programları bulunmaktadır. Örneğin VLC Player veya BS Player.
- Sıkıştırılmış Dosya veya Arşiv Dosyası Uzantıları: .7z .rar .rpm .zip şeklindeki uzantılar ise winrar, 7zip gibi programlarla kullanabileceğiniz uzantılardır ve genellikle dosyaların bir arada bozulmadan gönderilmesini sağlar.
- Çalıştırılabilir Dosya Uzantılar: .bat .bin .cgi .pl .jar .gadget gibi uzantılar ise sistem üzerinden direkt çalıştırılan uzantılardır. Daha önce bahsettiğimiz virüs örneğinde en çok kullanılan dosya uzantısı .bat olarak karşımıza çıkar.
- Görsel İmaj Dosyası Uzantıları: .bmp .gif .ico .jpeg .png .tif uzantıları ise en çok karşımıza çıkan ve genellikle sıradan kullanıcılar tarafından da en çok bilinen resim göstermeye yarayan uzantılardır.
- Sistemle İlgili Dosya Uzantıları: .bak .cfg .cpl .dll .dmp .ico .msi uzantıları ise genellikle sistem dosyalarında karşımıza çıkar. İşletim sisteminin düzgün çalışması için kullanılır. Bunlar arasında en yaygın olarak bilineni ise .dll uzantısıdır.
